تاریخچه اصلی بلک فرایدی، خریدی با تخفیفهای باورنکردنی
اولین باری که واژه بلک فرایدی استفاده شد، برای خرید بعد از روز شکرگزاری نبود، بلکه برای بحران اقتصادی، خصوصا سقوط بازار طلای آمریکا در 24 سپتامبر 1969 بکار گرفته شد. دو سرمایهدار آمریکایی وال استریت به نامهای جی گولد و جیم فیسک، برای خرید بیشتر طلا با هم توطئهای را چیده بودند تا سود شگفت انگیزی ببرند. در آن جمعه سپتامبر، سرانجام این توطئه فاش شد و بازار سهام را به سقوط آزاد کشاند و همه افراد از سرمایهداران وال استریت تا کشاورزان را ورشکسته کرد.
مرسومترین داستانی که در پشت سنت جمعه سیاه به عنوان روز خرید با تخفیف در روز شکرگزاری وجود دارد، به فعالیتهای خرده فروشان برمیگردد. بعد از داستان سقوط سهام، پس از یک سال کار با زیان (که با رنگ قرمز نشانه گذاری شده است)، ظاهرا فروشگاهها در روز بعد از عید شکرگزاری سود میکردند (به رنگ سیاه متمایل میشدند) چرا که مشتریان برای تعطیلات با استفاده از تخفیفهای موجود و کدتخفیفهایی که داشتند، بازار را از رکود در میآوردند. از آنجاکه خردهفروشان در محاسباتشان ضرر را با رنگ قرمز و سود را با رنگ سیاه مشخص میکردند، این نسخه در مورد منشا بلک فرایدی یا جمعه سیاه رسما تایید شده است، اما نادرست است.
در سالهای اخیر، افسانه دیگری ظاهر شد که البته این سنت را به شکل زشتی تحریف کرده است. این فرضیه ادعا میکند که در دهه 1800، صاحبان مزارع جنوبی میتوانستند بردهها را با تخفیف در روز بعد از شکرگزاری بخرند. با اینکه این نسخه از تاریخچه جمعه سیاه بهطورقابل توجهی باعث شده است که برخی خواهان تحریم بلک فرایدی شوند اما در واقع هیچ مبنایی ندارد و نادرست است.
بااینحال، پیشینه تاریخی واقعی جمعه سیاه یا بلک فرایدی آنقدرها که ما فکر میکنیم جذاب نیست. در دهه 1950، پلیس شهر فیلادلفیا از این اصطلاح برای توصیف هرج و مرجی استفاده کرد که در روز بعد از عید شکرگزاری رخ داد. زمانیکه انبوهی از خریداران و گردشگران حومه شهر پیش از بازی بزرگ فوتبال ارتش و نیروی دریایی که در آن شهر برگزار شد، به شهر سرازیر شدند. شنبه هر سال، پلیسهای فیلادلفیا نه تنها نمیتوانستند مرخصی بگیرند، بلکه مجبور بودند در شیفتهای طولانی برای رسیدگی به شلوغی و ترافیک اضافهکار کنند. در این روز مغازهها به شدت شلوغ بودند و ممکن بود دزدیهایی هم صورت بگیرد.
در سال 1961، جمعه سیاه یا بلک فرایدی در فیلادلفیا رواج پیدا کرد. حتی بازرگانان و مشارکتکنندگان در این فروش پر تخفیف تلاش ناموفقی داشتند تا نام آن را از جمعه سیاه که بار منفی داشت به جمعه بزرگ تغییر دهند. این اصطلاح تا مدتها در سایر نقاط کشور گسترش پیدا نکرد و حتی تا سالهای 1985 مورد استفاده قرار نگرفت. بااینوجود، در اواخر دهه 1980، خردهفروشان راهی برای رواج مجدد جمعه سیاه و تبدیل آن به روزش پر سود برای خودشان پیدا کردند. آنها توانستند از ایده قدیمی حساب و کتاب با رنگ قرمز و سیاه استفاده کنند و این روز سیاه را، روزی پرسود نشان دهند.
داستانهای منفی در مورد جمعه سیاه به پایان رسید و خیلی سریع ریشههای تیره این روز در فیلادلفیا فراموش شد. از آن زمان به بعد، سود فروش یک روزه به یک رویداد چهار روزه تبدیل شد و تعطیلات خردهفروشی دیگری مثل شنبه/یکشنبه مشاغل کوچک و دوشنبه سایبری را ایجاد کرد. فروشگاهها در آن روز جمعه زودتر و زودتر شروع به کار کردند و از آن به بعد خریداران متعهد میتوانند بلافاصله پس از صرف غذای عید شکرگزاری برای خریدی پرتخفیف به فروشگاهها بروند. بلک فرایدی یا جمعه سیاه امروزه یکی از مهمترین رویدادها برای صنعت خردهفروشی است.
در آمریکا روز بلک فرایدی تعطیل رسمی نیست اما بسیاری از ایالتها روز پس از عید شکرگزاری را به عنوان روز تعطیل کارمندان دولت در نظر میگیرند. بسیاری از افراد روز جمعه را تعطیل هستند و به دلیل اینکه تعطیلات آخر هفته شنبه و یکشنبه هم در ادامه آن قرار دارد، فروشگاهها میتوانند فروش بالایی را تجربه کنند.
جمعه سیاه به دلایل زیادی میتواند روزی برای خرید باشد. از آنجاییکه اولین روز پس از آخرین تعطیلات مهم قبل از کریسمس است، در واقع شروع خرید غیر رسمی برای کریسمس را نشان میدهد. علاوهبراین بسیاری از کارفرماها در این روز به کارمندان خود مرخصی میدهند. به منظور استفاده از این فرصت، تقریبا همه خردهفروشان، اعم از بزرگ و کوچک، فروشهای ویژه و بر مبنای کدتخفیف را در این روز برگزار میکنند.
رویداد پر تخفیف بلک فرایدی سالهاست که آمریکا و سایر کشورها و حتی خاورمیانه و ایران برگزار میشود تا هم خردهفروشان فروش بالایی را تجربه کنند و هم خریداران بتوانند با تخفیف کالاهای مورد نیازشان را بخرند.
از چالشهایی که در زمان بلک فرایدی به وجود میآید حجم ترافیک بالا در خیابانها و محلههاست. این اتفاق در سایتها و پلتفرمهای فروش آنلاین هم رخ میدهد و گاهی ترافیک سایت به حدی بالا میرود که سرورها و زیرساختها نمیتوانند این حجم را تحمل کرده و پاسخگو باشند.
افزایش تبلیغات یکی از مواردیست که در بلک فرایدیها رخ میدهد. همه فروشگاهها، پلتفرمها، آنلاین شاپها و سایتها میخواهند تخفیفهایشان را اطلاع رسانی کنند. اطلاع از میزان تخفیف، کدهای تخفیف، فروش ویژه و مکان آن قالبا از طریق رسانهها و پلتفرمهای تبلیغی رخ میدهد. بنابراین شرکتهای تبلیغاتی و آژانسهای مارکتینگ با حجم بالایی از کار روبرو میشوند. رسانهها از قبل جایگاههای تبلیغی خود را پیش فروش میکنند و در این بین میتوانند فروش و سود خوبی را تجربه کنند.
بااینوجود، تغییر رفتار فرید و فروش در دنیا به سمت فروش آنلاین بسیاری از مشکلات رایج و قدیمی بلک فرایدی را حل کردهاست. امروز فروشگاهها میتوانند تخفیف و فروش ویژه را برای خرید آنلاین خود در نظر بگیرند، و خریداران هم براساس نیاز و کدتخفیفشان از فروشگاهها به صورت آنلاین خرید کنند. این کار ترافیک و هرج و مرج را در شهر کاهش میدهد و مدیریت فروش را راحتتر میکند. حتی فروشگاههای آنلاین میتوانند زمان ارسال محصولات تخفیفدار را به زمانی پس از رویداد جمعه سیاه موکول کنند تا حجم ارسالها برایشان مشکل به وجود نیاورد و همچنین از اشتباهات جلوگیری به عمل آورند.
خرید آنلاین همچنین امکان تبلیغات آنلاین را فراهم میکند، فروشگاهها میتوانند رسانههایی غیر از بیلبورد، رادیو و تلویزیون را انتخاب کنند. میتوانند تخفیفهای خود را در شبکههای اجتماعی اعلام کرده و از طریق آنها خریداران را تشویق به خرید بیشتر کنند.
رواج اینترنت و امکان خرید آنلاین همچنین موجب شده است که افراد در هر شهر و کشوری هستند، بتوانند به راحتی از شهرها و کشورهای دیگر خرید کنند و این موضوع باعث رقابت بالایی بین فروشندگان شده است. از آنجاکه تمامی اجناس در این روزها تخفیف خوبی دارد، خریداران میتوانند وسایل و لوازمی که ممکن است در طول سال به آن نیاز داشته باشند را با تخفیف بالا در بلک فرایدی خریداری کرده و در هزینههایشان صرفه جویی کنند.
بلک فرایدی یا جمعه سیاه در واقع فرصت خوبی برای فروشندگان است تا در مدت زمان اندکی به فروش بالایی دست پیدا کنند و برای خریداران این امکان را پیدید میآورد تا با تخفیف عالی خرید خود را انجام دهند.